Odprawa płatna w ratach przekraczająca 15-krotność minimalnej płacy a ZUS

Zwolniona z oskładkowania jest odprawa pieniężna:

pozostająca w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy,
niezależnie od tego czy jest wypłacana jednorazowo czy też w ratach,
nawet jeśli jej wysokość przekracza 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Interpretacja ZUS

Lublin, dnia 4 stycznia 2017

WPI/200000/43/1397/2016

DECYZJA NR 1397/2016

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1829 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie rozpatrując wniosek złożony w dniu 20 grudnia 2016 r. przez przedsiębiorcę (…) uznaje stanowisko za prawidłowe w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy odprawy pieniężnej wypłacanej w związku z rozwiązaniem umowy o pracę.

UZASADNIENIE

W dniu 20 grudnia 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie wpłynął wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej złożony przez przedsiębiorcę (…) w przedmiocie prawidłowego ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Wnioskodawca przedstawił opis zdarzenia przyszłego.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółka zatrudnia pracowników. Spółka planuje zawrzeć z jednym z pracowników, posiadającym miejsce zamieszkania na terytorium Polski, zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony (dalej: Pracownik) porozumienie w zakresie rozwiązania stosunku pracy z dniem 31 grudnia 2016 r. (dalej: Porozumienie).

Wnioskodawca wskazał, że przedmiotowe Porozumienie zostanie zawarte z Pracownikiem z wieloletnim stażem pracy, który przez lata zajmował wysokie stanowisko w Spółce, Wnioskodawca zamierza dobrowolnie zobowiązać się w Porozumieniu do wypłacenia Pracownikowi odprawy pieniężnej z tytułu rozwiązania stosunku pracy.

Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż kwota odprawy nie została jeszcze ustalona, bez względu jednak na powyższe wiadomo, iż przedmiotowa kwota będzie przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto, spółka rozważa dwie możliwe opcje wypłaty przedmiotowej odprawy Pracownikowi. Mianowicie w zależności od przebiegu negocjacji pomiędzy stronami, Spółka rozważa wypłatę odprawy jednorazowo lub w miesięcznych ratach w okresie styczeń — listopad 2017 r.

Strony zgodnie ustaliły, że przyczyny rozwiązania stosunku pracy nie leżą po stronie pracodawcy, w szczególności przyczyna rozwiązania stosunku pracy nie jest likwidacja stanowiska. Wyłączną i samodzielna podstawą rozwiązania umowy o pracę będzie porozumienie stron.

Tym samym Wnioskodawca pragnie zaznaczyć, iż wypłata przedmiotowej odprawy nie wynika z przepisów prawa, w szczególności z ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2016 r. poz. 1474).

Dodatkowo Wnioskodawca pragnie wskazać, iż odprawa pieniężna wypłacana Pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy stanowić będzie przychód Pracownika w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.; dalej ustawa o PIT)

Wnioskodawca sformułował pytanie:

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca powziął wątpliwość czy odprawa pieniężna, której wysokość będzie przekraczać 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę, którą Spółką zamierza wypłacić Pracownikowi jednorazowo bądź ratalnie z tytułu rozwiązania stosunku pracy na podstawie Porozumienia zawartego pomiędzy Spółką a pracownikiem, w sytuacji gdy stosunek pracy nie uległ rozwiązaniu w związku z przyczynami leżącymi po stronie Spółki, będzie korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r., poz. 2236, z późn. zm., dalej: Rozporządzenie składkowe)

Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko.

W ocenie Wnioskodawcy, odprawa pieniężna, której wysokość będzie przekraczać 15- krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę, którą Spółka zamierza wypłacić Pracownikowi jednorazowo bądź ratalnie z tytułu rozwiązania stosunku pracy na podstawie Porozumienia zawartego pomiędzy Spółką a Pracownikiem, w sytuacji gdy stosunek pracy nie uległ rozwiązaniu w związku z przyczynami leżącymi po stronie Spółki, będzie korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia składkowego.

Wnioskodawca przedstawił uzasadnienie stanowiska w sprawie.

Wnioskodawca na wstępie pragnie wskazać, iż zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu m.in. zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Jednocześnie, w świetle art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych „podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe (…)”.

Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 poz. 1793 z późn. zm.) „do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne (…), stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe….”

Tym samym, w przypadku gdy element wynagrodzenia stanowi podstawę naliczenia składki na ubezpieczenie emerytalne, co do zasady stanowi również podstawę naliczenia składki na ubezpieczenie chorobowe, rentowe oraz zdrowotne. Przedmiotowa zasada dotyczy również wszelkich zwolnień z podstawy wymiaru składek.

Stosownie natomiast do art. 12 ust. 1 ustawy o PIT za przychody ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalent, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

W związku z powyższym, jako że odprawa pieniężna jaką Spółką zamierza wypłacić Pracownikowi będzie podlegała opodatkowaniu zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o PIT, co do zasady na podstawie ww. przepisów przedmiotowa odprawa powinna również stanowić podstawę naliczenia składek na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

Spółka pragnie jednak wskazać katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, który został zawarty w § 2 Rozporządzenia składkowego.

Wnioskodawca zaznacza, iż stosownie do § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia składkowego, podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody z tytułu „odpraw, odszkodowań i rekompensat wypłacanych pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy [podkreślenie —Wnioskodawca]”.

Zdaniem Wnioskodawcy , z literalnego brzmienia ww. przepisu wynika, iż analizowane zwolnienie ma zastosowanie, jeżeli spełnione są łącznie następujące okoliczności:

osobie posiadającej status pracownika (zatrudnienie na podstawie umowy o pracę) wypłacana jest odprawa, odszkodowanie lub rekompensata,
wypłata jest dokonywana z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub niewłaściwego świadectwa pracy.

Wnioskodawca jest zdania, że w analizowanych okolicznościach sprawy nie budzi wątpliwości, iż odprawa będzie wypłacana Pracownikowi, którego wiąże ze Spółką umowa o pracę. Jednocześnie Wnioskodawca wskazał, że z powyższego wynika, że § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia składkowego znajdzie zastosowanie jedynie wówczas, gdy wypłata odprawy, odszkodowania lub rekompensaty będzie w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.

Tym samym, z konstrukcji wskazanego przepisu wynika, że za decydującą przesłankę w kontekście zwolnienia określonego świadczenia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne zostało uznane istnienie nierozerwalnej więzi pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a powstaniem roszczenia o wypłatę pracownikowi określonego świadczenia (niezależnie od nazwy świadczenia). O braku takiej więzi można mówić wówczas, gdy w danej sytuacji możliwe jest uzyskanie przez pracownika takiego samego świadczenia (odprawy, zadośćuczynienia, odszkodowania, rekompensaty) także w przypadku trwania stosunku pracy. Jedyną przyczyną wypłaty przez pracodawcę takiej odprawy powinno być zatem ustanie zatrudnienia.

Wnioskodawca podsumował, że mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż zgodnie z wolą stron (Pracownika i Spółki) odprawa ma być wypłacona Pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy, w analizowanych okolicznościach spełniony jest także drugi warunek zastosowania wyłączenia z podstawy wymiaru składek określony w § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia składkowego.

W tym miejscu wnioskodawca podkreśla, iż powyższe wyłączenie zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazania na przykład konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających prawo do takich świadczeń. Tym samym, w ocenie Wnioskodawcy katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru składek zawarty w komentowanym przepisie ma charakter otwarty, a powyższe wyłączenie nie dotyczy tylko odpraw, odszkodowań czy rekompensat przysługujących na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale również wynikających z indywidualnych porozumień zawieranych między pracodawca a pracownikiem (w sytuacjach przewidzianych w umowie o pracę lub w porozumieniach zawieranych między pracodawcą a konkretnym pracownikiem).

Nie ma znaczenia czy wypłacane pracownikom świadczenia przysługują im na podstawie przepisów prawa pracy, ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, układów zbiorowych pracy, czy też są ustalane na podstawie umowy z konkretnym pracownikiem lub indywidualnych porozumień zawieranych ze zwalnianymi pracownikami w ramach obowiązującej zasady swobody umów. która to zasada w prawie pracy oznacza dopuszczalność regulowania w umowie wszystkich innych spraw, jeśli nie pogarsza to sytuacji pracownika porównaniu z powszechnymi przepisami.

W konsekwencji, składkom ZUS nie podlegają więc zarówno świadczenia wskazane bezpośrednio w przepisach i w wysokości wynikającej z przepisów powszechnie obowiązujących, jak i przyznane pracownikom dobrowolnie przez pracodawcę w drodze układów zbiorowych, porozumień czy też w oparciu o indywidualną umowę/porozumienie, czy ugodę zawartą z konkretnym pracownikiem w sytuacji, kiedy dochodzi do rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę.

Wnioskodawca mając na uwadze powyższe podkreśla, iż fakt, że w analizowanych okolicznościach do wypłaty odprawy pieniężnej dojdzie w związku z zawarciem dobrowolnego porozumienia między Spółką a Pracownikiem, nie wyłącza możliwości stosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia składkowego. Przy czym, dla zastosowania przedmiotowego wyłączenia konieczne jest spełnienie wskazanej powyżej przesłanki wystąpienia bezpośredniego i nierozerwalnego związku pomiędzy wypłacaną odprawą a rozwiązaniem stosunku pracy.

W świetle powyższego Spółka pragnie wskazać, iż w jej ocenie w analizowanym przypadku znajdzie zastosowanie wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne kwoty odprawy wypłaconej Pracownikowi. Wnioskodawca zaznacza, że przedmiotowa odprawa — stanowiąca dla Pracownika przychód w rozumieniu ustawy o PIT, jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, będzie należna Pracownikowi wyłącznie w związku z zawarciem Porozumienia w zakresie rozwiązania stosunku pracy. W konsekwencji Wnioskodawca wskazuje, iż kwota ta będzie bezpośrednio i ściśle związana z rozwiązaniem stosunku pracy. Wnioskodawca mając na uwadze, iż w przedmiotowym przypadku zostanie spełniona przesłanka wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w ocenie Spółki kwota odprawy należnej Pracownikowi, zgodnie z treścią Porozumienia, z tytułu rozwiązania stosunku pracy nie będzie stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i składki na ubezpieczenie zdrowotne, jako iż będzie stanowić odprawę, o której mowa § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia składkowego.

Wnioskodawca zaznacza, iż stosownie do brzmienia przepisu § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia składkowego, zastosowanie przewidzianego w nim wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne nie jest uwarunkowane wysokością należnego Pracownikowi świadczenia. Należy bowiem podkreślić, iż w przedmiotowym przepisie nie wprowadził

żadnych ograniczeń kwotowych, a jednym warunkiem jego zastosowania jest wskazana powyżej przesłanka związku wypłacanego świadczenia z rozwiązaniem stosunku pracy.

Dodatkowo Wnioskodawca pragnie wskazać, iż w doktrynie prawa pracy przyjmuje się argumentacje, zgodnie z która w przypadku porozumień zbiorowych, regulaminów lub indywidualnych umów o pracę dopuszcza się ustalenie wyższej niż ustawowa wysokości odprawy lub przyznanie dodatkowego świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o prace z przyczyn niedotyczących pracownika (Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 lipca 2009 r. sygn. akt I PK 41/09).

Wnioskodawca wskazał, iż przepisy Rozporządzenia składkowego nie uzależniają możliwości zastosowania wyłączenia z podstawy składek na ubezpieczenia społeczne od wysokości kwot danego świadczenia, fakt, iż możliwe jest, że przedmiotowa odprawa należna pracownikowi będzie przekraczać 15-krotność minimalnego wynagrodzenia, pozostanie bez wpływu na możliwość zastosowania przedmiotowego wyłączenia.

Jednocześnie Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż przepis § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia składkowego nie warunkuje zastosowania przedmiotowego wyłączenia od sposobu wypłaty odprawy. Tym samym wyłączenie kwoty odprawy z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w ocenie Wnioskodawcy znajdzie zastosowanie niezależnie od tego, czy przedmiotowa odprawa zostanie wypłacona jednorazowo, czy też w ratach.

Wnioskodawca pragnie wskazać, iż prawidłowość zaprezentowanego powyżej stanowiska w zbliżonych stanach faktycznych została potwierdzona przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych m.in. w:

decyzji nr 1019/2016 z dnia 14 października 2016 r. (znak: WPI/200000/43/1019/2016): „(…) mając na uwadze wykazany przez Wnioskodawcę nierozerwalny związek podlegających wypłacie odpraw związanych z rozwiązaniem stosunku pracy w wysokości jednomiesięcznych wynagrodzeń dla pracowników Wnioskodawcy uznać należy, że opisane we wniosku odprawy, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe na mocy § 2 ust_ 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i ”
decyzji nr 307/2015 z dnia 23 lipca 2015 r. (znak: DI/100000/43/593/2015): ,Zatem wyłączenie z podstawy wymiaru składek przychodów uzyskanych przez pracownika z tytułu odpraw znajduje zastosowanie zarówno w odniesieniu do tych odpraw mających swe źródło w ustawach szczególnych (…), jak również tych wynikających z regulaminu zwolnień grupowych, z dobrowolnych porozumień zawartych pomiędzy pracodawcą a pracownikiem (w sytuacjach przewidzianych przez umowę o pracę lub w późniejszych porozumieniach między pracodawcą a konkretnym pracownikiem) lub w sytuacjach kiedy doszło do wygaśnięcia umowy o pracę” [podkreślenie —Wnioskodawca].
decyzji nr 270/2015 z dnia 26 czerwca 2015 r. (znak: DI/100000/43/579/2015): „Wobec oświadczenia wnioskodawcy, iż odprawy o których stanowi wniosek stanowią przychód pracowników ze stosunku pracy (…) oraz wypłacane z tytułu wygaśnięcia stosunku pracy i ich wypłata będzie miała ścisły i nierozerwalny związek z faktem ustania stosunku pracy, stanowisko wnioskodawcy, iż odprawy te będą wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne należy uznać za prawidłowe.”
decyzji nr 78/2014 z dnia 18 marca 2014 r. (znak: DI/100000/43/161/2014): „ Z przedstawionego wniosku oraz dokonanego uzupełnienia wynika, iż w rzeczonej sprawie istnieje, wymagana przez przepisy prawa, więź pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a wypłatą odprawy, a tym samym dokonana przez wnioskodawcę wykładnia przepisów prawa jest prawidłowa. Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, pomimo, iż nie jest wskazane wprost w treści przepisu, nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia. Z powołanego przepisu wynika bowiem, że z podstawy wymiaru składek wyłączone są świadczenia mające charakter kompensacyjny bezpośrednio związane z ustaniem stosunku pracy, przywołane w przepisie wyliczenie ma charakter przykładowy”.
decyzji nr 294/2013 z dnia 24 lipca 2013 r. (znak: DI/100000/451/933/2013): ,Przywołany przepis ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie jedynie w przypadku, gdy wypłata odprawy — mającej charakter odprawy pieniężnej, pozostaje w bezpośrednim oraz nierozrewalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy”. Przy czym, fakt że „wypłata odprawy pieniężnej następuje na podstawie dobrowolnego porozumienia między pracodawcą a pracownikiem i przyczyna rozwiązania stosunku pracy jest porozumienie stron nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia.”
decyzji nr 11/2013 z dnia 7 stycznia 2013 r. (znak: D1/100000/451/1317/2012): „ Z przedstawionego wniosku oraz dokonanego uzupełnienia wynika, iż w rzeczonej sprawie istnieje, wymagana przez przepis prawa, więź pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a wypłatą odprawy, a tym samym dokonana przez wnioskodawcę wykładnia przepisów prawa jest prawidłowa. Przekroczenie — krotności minimalnego wynagrodzenia nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cytowanego rozporządzenia, gdyż ustawodawca nie wprowadził takiego ograniczenia” [podkreślenie-Wnioskodawca].

Podsumowując powyższe, wnioskodawca pragnie podkreślić, iż w jego ocenie odprawa pieniężna, której wysokość będzie przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia, którą Spółka zamierza wypłacić Pracownikowi jednorazowo bądź ratalnie, z tytułu rozwiązania stosunku pracy na podstawie Porozumienia zawartego pomiędzy Spółką a Pracownikiem w sytuacji, gdy stosunek pracy nie ulegnie rozwiązaniu w związku z przyczynami leżącymi po stronie Spółki, będzie korzystać z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (a w konsekwencji także z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne) zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Ponadto w myśl art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązującego od dnia 1 stycznia 2013 r., Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zaznaczyć w tym miejscu należy, iż mocą przedmiotowej decyzji Zakład nie przyznaje jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego. Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska wnioskodawcy pod kątem prawidłowości przedstawionej przez niego interpretacji przepisów prawa tj. przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej przedsiębiorcy, której zakres przedmiotowy wyznacza opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawiony we wniosku o interpretację. Podkreślenia wymaga fakt, że procedując nad wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, ani dowodowego. Powyższe oznacza, iż wiedzę o stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym Zakład opiera wyłącznie na treści złożonego przez przedsiębiorcę wniosku, nie posiadając uprawnień do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje. W rezultacie celem interpretacji jest prawidłowa wykładnia rozumienia treści przepisów prawnych z zakresu przedmiotowego art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do konkretnego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez przedsiębiorcę, a tym samym uchronienie w ten sposób przed błędnym zastosowaniem danych przepisów.

Zagadnienia dotyczące ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne są regulowane za pośrednictwem przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i stosownych aktów wykonawczych, w tym rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tj. Dz. U. z 2015 r. poz. 2236).

Stosownie do treści art. 18 ust. 1 i ust. 2 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz § 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 2032) z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Zgodnie natomiast z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 1793) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Za przychody ze stosunku uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty, za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zakład wskazuje przy tym, iż z brzmienia art. 83 d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynikają ramy przedmiotowe spraw możliwych do rozstrzygnięcia w tym trybie na podstawie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, uniemożliwiające potwierdzenie w tym trybie przez Zakład kwalifikacji przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uwzględniając powyższe Zakład dokonał interpretacji przepisów z zakresu ubezpieczeń społecznych opierając się na informacji w powyższym zakresie przekazanej przez Wnioskodawcę w treści opisanego zdarzenia przyszłego, iż odprawa pieniężna wypłacana Pracownikowi w związku z rozwiązaniem stosunku pracy stanowić będzie przychód pracownika w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032).

Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty we wskazanym rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia — podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowią odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Z konstrukcji wskazanego przepisu wynika, że decydującą przesłankę w kontekście zwolnienia określonego świadczenia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne zostało uznane istnienie nierozerwalnej więzi pomiędzy rozwiązaniem stosunku pracy a powstaniem roszczenia o wypłatę pracownikowi określonego świadczenia (bez względu na jego nazwę). W konsekwencji, wyłączeniu z podstawy wymiaru składek podlegają zarówno świadczenia przysługujące na podstawie przepisów prawa pracy tj. Kodeksu Pracy, ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jak i inne wypłacone pracownikowi z tytułu rozwiązania stosunku pracy odprawy, odszkodowania, rekompensaty ustalone drogą dobrowolnych porozumień pomiędzy pracodawcą a organizacjami związkowymi, wynikające z układów zbiorowych pracy a także ustalone na podstawie umowy z konkretnym pracownikiem. Koniecznym warunkiem wyłączenia takiego świadczenia z podstawy wymiaru składek jest jednakże bezpośredni i nierozerwalny związek pomiędzy jego wypłatą, a rozwiązaniem stosunku pracy, natomiast bez znaczenia pozostaje jego wysokość. Fakt, iż wypłata odprawy następuje na mocy porozumienia stron i w kilku ratach nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cyt. rozporządzenia.

Podsumowując § 2 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia znajduje zastosowanie jedynie w przypadku gdy wypłata odprawy pieniężnej, pozostaje w bezpośrednim oraz nierozerwalnym związku z faktem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, iż tego typu świadczenia nie mogą być wypłacane przez pracodawcę w innych okolicznościach, niż pozostających w ścisłym związku z rozwiązaniem stosunku pracy. Z treści wniosku z dnia 15 grudnia 2016 r. wynika, że Wnioskodawca planuje zawrzeć z jednym z pracowników zatrudnionym na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony porozumienie w zakresie rozwiązania stosunku pracy z dniem 31 grudnia 2016 r. i na mocy tego porozumienia pracodawca zamierza dobrowolnie zobowiązać się w porozumieniu do wypłacenia odprawy pieniężnej. Przy czym wnioskodawca wskazał, że kwota odprawy nie została ustalona, bez względu jednak na powyższe będzie ona przekraczać 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Wnioskodawca wskazał, że rozważa wypłatę odprawy jednorazowo lub w miesięcznych ratach w okresie styczeń — listopad 2017 r. Podnieść należy, że przepisy prawa nie wskazują wprost na właściwą datę wypłaty odprawy. Z treści orzecznictwa sądowego w powyższym zakresie (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 21 października 1999 r. — sygn. I PKN 320199) wynika, iż odprawa staje się świadczeniem wymagalnym w dniu rozwiązania stosunku pracy, a więc nie później niż w tym dniu powinna zostać spełniona. Zatem fakt, iż wypłata odprawy opisanej we wniosku następuje na mocy porozumienia stron i w kilku ratach nie wyklucza zastosowania wyłączenia przewidzianego w § 2 ust. 1 pkt 3 cyt. rozporządzenia.

W świetle powyższego mając na uwadze wykazany przez Wnioskodawcę nierozerwalny związek podlegającej wypłacie odprawy związanej z rozwiązaniem stosunku pracy w wysokości, która będzie przekraczać 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę dla pracownika Wnioskodawcy uznać należy, że opisana we wniosku odprawa, nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na mocy § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, a w konsekwencji nie stanowi również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Podsumowując, w świetle obowiązujących przepisów i przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał za prawidłowe stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 grudnia 2016 r. w sprawie nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz ubezpieczenie zdrowotne z tytułu stosunku pracy odprawy, która ma być wypłacona pracownikowi Wnioskodawcy w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.

Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana.

Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego we (…)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

źródło: http://www.zus.pl/